|
Zmiany w kodeksie pracy od 1-1-2003 - oficjalna interpretacja ZUS |
|
|
Poniższa informacja jest przedrukiem informacji opublikowanych przez ZUS na
stronach:
http://www.zus.pl/niusy/k021216.htm
http://www.zus.pl/niusy/k021216.htm
Z dniem 1 stycznia 2003 r. wchodzą w życie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 135, poz. 1146). Przepisy tej ustawy wprowadzają zmiany w art. 92 Kodeksu pracy, określającym zasady wypłaty przez pracodawcę wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną.
Zgodnie z przepisami tej ustawy, skrócony został okres, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Do końca 2002 r. okres choroby, za który pracodawca był zobowiązany wypłacać pracownikowi wynagrodzenie i finansować je z własnych środków, wynosił 35 dni w każdym roku kalendarzowym. Począwszy od 2003 r. pracownik będzie miał prawo do wynagrodzenia za okres pierwszych 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby w roku kalendarzowym. Od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego, na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.).
Przepisami tej ustawy (art. 92 Kodeksu pracy dodany został § 11) wprowadzona została także nowa zasada, zgodnie z którą pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za pierwszy dzień każdego okresu niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej nie dłużej niż 6 dni.
Przy ustalaniu, czy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pierwszy dzień niezdolności do pracy należy brać pod uwagę cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy, również udokumentowany więcej niż jednym zaświadczeniem lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA. Zatem pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za każdy dzień nieprzerwanej niezdolności do pracy orzeczonej łącznie na okres przekraczający 6 dni, nawet gdy pojedyncze zaświadczenia obejmują okresy krótsze.
Przykład 1
Pracownik dostarczył pracodawcy zaświadczenia lekarskie ZUS ZLA obejmujące okresy od 6 do 8 stycznia 2003 r. i od 9 do 12 stycznia 2003 r. Pierwsze zaświadczenie lekarskie zostało wystawione na okres 3 dni, natomiast drugie na 4 dni. Mimo że każde z zaświadczeń obejmuje okres nie dłuższy niż 6 dni, to w związku z tym, że łączny okres niezdolności do pracy trwa ponad 6 dni, pracownik otrzyma wynagrodzenie za cały okres niezdolności do pracy z powodu choroby, bez wyłączania pierwszego dnia każdego ze zwolnień lekarskich, tj. za okres od 8 do 12 stycznia 2003 r.
Przykład 2
Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i przedłożył pracodawcy zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA obejmujące okres od 8 do 13 stycznia 2003 r. (6 dni), a następnie od 15 do 20 stycznia 2003 r. (6 dni). Po tym okresie pracownik wrócił do pracy. Ponieważ okres niezdolności do pracy objęty każdym zaświadczeniem lekarskim nie był dłuższy niż 6 dni, a pomiędzy okresami niezdolności do pracy wystąpiła przerwa (14 stycznia 2003 r.), pracownik otrzyma wynagrodzenie za okres od 9 do 13 stycznia 2003 r. oraz od 16 do 20 stycznia 2003 r. Nie otrzyma natomiast wynagrodzenia za pierwszy dzień niezdolności do pracy orzeczonej każdym zaświadczeniem lekarskim, tj. za 8 stycznia 2003 r. oraz za 15 stycznia 2003 r.
Pierwsze dni krótkich niezdolności do pracy, za które pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie
na podstawie art. 92 § 11 Kodeksu pracy, wlicza się do okresu 33 dni,
przez który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia finansowanego ze środków pracodawcy
(na podstawie art. 92 § 1 Kodeksu pracy).
Dni te są także wliczane do okresu zasiłkowego, tj. okresu przez który pracownikowi przysługują świadczenia z tytułu choroby - wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, o którym mowa w art. 8 i 9 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U nr 60, poz. 636 z późn. zm.).
Przepisy Kodeksu pracy przewidują wyjątek od przedstawionej zasady. W przypadku gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, wynagrodzenie przysługuje za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy, nawet krótszej niż 7 dni.
Zasada określona w art. 92 § 11 Kodeksu pracy ma zastosowanie wyłącznie do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Nie stosuje się jej do zasiłku chorobowego. Zatem, jeżeli pracownik wyczerpie już 33-dniowy okres otrzymywania wynagrodzenia za okres choroby i nabędzie prawo do zasiłku chorobowego, otrzyma ten zasiłek także za pierwszy dzień orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby, nawet gdy okres niezdolności do pracy jest krótszy niż 7 dni.
Zgodnie z art. 1672 Kodeksu pracy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r., pracodawca będzie obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik będzie mógł zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Tej części urlopu udzielanego pracownikowi nie obejmuje się planem urlopów. Taki dzień urlopu nie może jednak przypadać na dzień niezdolności do pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Pracodawca nie może skutecznie udzielić urlopu wypoczynkowego pracownikowi niezdolnemu do pracy, gdyż naruszałby przepisy art. 165 i 166 Kodeksu pracy.
Sporządzanie imiennych raportów miesięcznych ZUS RSA w przypadku choroby do 6 dni
Powyższa nowelizacja Kodeksu pracy nie ma wpływu na sposób sporządzania imiennych raportów miesięcznych ZUS RSA, tj. od 1 stycznia 2003 r. nie ulegają zmianie zasady sporządzania tych raportów. Tym samym, zarówno w przypadku gdy ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia za pierwszy dzień danego okresu niezdolności do pracy, jak i w przypadku gdy takiego prawa nie zachowuje (i za ten dzień pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia), w raporcie ZUS RSA - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy należy wykazać odpowiednio z kodem 331 lub 332, podając cały okres niezdolności do pracy, liczbę dni wynikającą z tego okresu (w polu: "liczba dni zasiłkowych/liczba wypłat") oraz kwotę wynagrodzenia wypłaconego za ten okres (informacja, czy w danej kwocie mieści się "płatny" czy "bezpłatny" pierwszy dzień niezdolności do pracy będzie się znajdować w dokumentacji płatnika składek).
W przypadku gdy pracownikowi za dany okres choroby zostanie wypłacone wynagrodzenie z wyłączeniem płatności za pierwszy dzień tego okresu i wynagrodzenie to zostanie odpowiednio rozliczone w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym nastąpiła wypłata wynagrodzenia, a następnie - na podstawie kolejnych zaświadczeń lekarskich - okaże się, że choroba trwała nieprzerwanie dłużej niż 6 dni i w związku z tym - w innym miesiącu rozliczeniowym - nastąpi wypłata wyrównania wynagrodzenia za okres, w którym pierwotnie pierwszy dzień potraktowany był jako bezpłatny, to wypłata takiego wyrównania powinna być wykazywana w raporcie ZUS RSA na zasadach ogólnych, tj. w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym zostało wypłacone wyrównanie wynagrodzenia (w raporcie tym należy wykazać: kod świadczenia/przerwy - taki sam jak w przypadku pierwotnie wypłaconego wynagrodzenia, ten sam okres i taką samą liczbę dni oraz kwotę wypłaconego wyrównania wynagrodzenia za ten okres).
Ponadto, należy mieć na uwadze, iż od 1 stycznia 2003 r. kody świadczenia i przerwy w opłacaniu składek 333 i 334 mają zastosowanie tylko w przypadku wynagrodzeń lub ich wyrównań wypłaconych za okres niezdolności do pracy przypadający przed 1 stycznia 2003 r., ponieważ zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673), za okres niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową - przypadający od 1 stycznia 2003 r. - przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, a nie wynagrodzenie określone w art. 92 Kodeksu pracy.
|
|